Μεταπολίτευση: Πώς την αντιλαμβάνονται όσοι την έζησαν και πώς οι νεότεροι;
Μεταπολίτευση: Πώς την αντιλαμβάνονται όσοι την έζησαν και πώς οι νεότεροι; – Η μεταπολίτευση που αρχίζει από την πτώση της δικτατορίας των συνταγματαρχών το 1974 είναι μια ιδιαίτερα σημαντική περίοδος στη σύγχρονη ιστορία της Ελλάδας. Κύρια χαρακτηριστικά της είναι η εγκαθίδρυση και η σταθεροποίηση της δημοκρατίας καθώς και η αποπομπή του βασιλιά με την αλλαγή του πολιτεύματος σε Προεδρευομένη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία. Μέσα από τη δημοσκόπηση της PULSE για την εξέλιξη της χώρας στα 50 χρόνια από την αρχή της μεταπολίτευσης θα εξετάσουμε τι πιστεύουν για την πορεία της χώρας αυτά τα 50 χρόνια 2 διαφορετικά κοινά, αφενός όσοι έζησαν όλη τη μεταπολίτευση και αφετέρου το σύνολο της κοινωνίας στο οποίο συμπεριλαμβάνονται και άνθρωποι που έζησαν λίγο ή καθόλου το ίδιο διάστημα.
Διαβάστε πατώντας εδώ ολόκληρη τη δημοσκόπηση της PULSE για τη «Μεταπολίτευση: 50 χρόνια μετά»
Αρχικά, στο επίπεδο των ιδεών που κυριάρχησαν κατά την διάρκεια της μεταπολίτευσης, υπάρχει σύγκλιση ανάμεσα στα 2 κοινά καθώς πιστεύουν αμφότερα ότι κυριάρχησαν οι ιδέες του κέντρου (42% όσοι την έζησαν, 36% το κοινωνικό σύνολο). Η κυριαρχία των ιδεών του κέντρου οφείλεται στον εκδημοκρατισμό που υπήρξε στην κοινωνική και πολιτική ζωή της χώρας σε αυτά τα 50 χρόνια αλλά και στη σημασία του κέντρου ως πολιτική οντότητα, καθώς πολλοί άνθρωποι από διαφορετικούς πολιτικούς χώρους θεωρούν τον εαυτό τους κεντρώο. Ένα ακόμα ερώτημα που παρουσιάζει ενδιαφέρον είναι το ποιος εκ των Κωνσταντίνου Καραμανλή και Αντρέα Παπανδρέου, 2 ηγετών που σημάδεψαν τη μεταπολίτευση, είχε πιο μεγάλη επιρροή. Στους σύγχρονους της μεταπολίτευσης υπάρχει απόλυτη ισορροπία (45%) ενώ σε όλο το δείγμα υπερέχει ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, λόγω μάλλον του πιο επικοινωνιακού του ύφους αλλά και της χρονικής εγγύτητας καθώς οι 7 από τις 8 μονάδες που χάνει ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας πηγαίνουν στο Δεν γνωρίζω / Δεν απαντώ, πιθανότατα επειδή οι νεότεροι δεν έχουν εικόνα της διακυβέρνησης του σε αντίθεση με αυτή του Αντρέα Παπανδρέου που είναι πιο σύγχρονη (1980: λήξη διακυβέρνησης Κ. Καραμανλή, 1996: λήξη διακυβέρνησης Α. Παπανδρέου).
Σύμφωνα με την έρευνα, υπάρχει σοβαρή απόκλιση μεταξύ των 2 δειγμάτων στο επίπεδο ικανοποίησης από τη λειτουργία της δημοκρατίας την περίοδο της μεταπολίτευσης. Όσοι την έζησαν από την αρχή της είναι πολύ ικανοποιημένοι, καθώς το 63% συνολικά δηλώνουν πολύ, αρκετά ή μέτρια ικανοποιημένοι, ωστόσο αυτό το ποσοστό πέφτει στο 52% στο σύνολο του δείγματος, μια διαφορά δηλαδή 26 μονάδων (63% – 37%) πέφτει στις 4 (52% -48%). Αυτό συμβαίνει διότι υπάρχει άλλο μέτρο σύγκρισης. Όσοι έζησαν τη λειτουργία της μεταπολιτευτικής δημοκρατίας τη συγκρίνουν με τη δικτατορία ή με την καχεκτική δημοκρατία των προδικτατορικών χρόνων και βλέπουν σαφή βελτίωση. Αντίθετα, οι νεότεροι, ιδιαίτερα όσοι έχουν ως σημείο εκκίνησης την οικονομική κρίση, δεν αμφισβητούν την πρόοδο που υπήρξε αλλά θέλουν κάτι καλύτερο, γι’ αυτό και δεν είναι σε τόσο μεγάλο βαθμό ικανοποιημένοι από τη λειτουργία της δημοκρατίας. Αυτό αποδεικνύεται και από την απάντηση των ερωτηθέντων στο συναφές ερώτημα για την πορεία των θεσμών και της διαφάνειας όπου και πάλι αναδεικνύεται παρόμοια απόκλιση (το 35% που πιστεύει ότι πήγε προς το καλύτερο σε όσους την έζησαν πέφτει στο 26% στο σύνολο). Σε αυτό δεν βοηθάει η ταύτιση των κυβερνήσεων με δικαστικές αποφάσεις τα τελευταία χρόνια καθώς δίνει στην κοινή γνώμη την εικόνα της έλλειψης της διάκρισης των εξουσιών. Τέλος, ενώ στην πορεία της χώρας στις διεθνείς σχέσεις αυτά τα 50 χρόνια και τα 2 κοινά είναι ικανοποιημένα λόγω και του γεγονότος ότι η χώρα δεν έχει άμεση εμπλοκή σε κάποιον πόλεμο κατά την διάρκεια της μεταπολίτευσης, στον τομέα της οικονομίας υπάρχει σημαντική διαφορά ανάμεσα στα 2 δείγματα. Οι σύγχρονοι της μεταπολίτευσης θεωρούν σε ποσοστό 36% ότι η χώρα πήγε καλύτερα ενώ το κοινωνικό σύνολο θεωρεί ότι πήγε χειρότερα σε ποσοστό 45% με το αποτέλεσμα αυτό να οφείλεται κυρίως στην οικονομική κρίση που έφερε μια περίοδο λιτότητας στη χώρα.
Μεταπολίτευση: Πώς την αντιλαμβάνονται όσοι την έζησαν και πώς οι νεότεροι;
Καταληκτικά, το ερώτημα που συνοψίζει όλα τα παραπάνω είναι αυτό που αφορά τη γενική πορεία της χώρας αυτά τα 50 χρόνια και σε αυτό σύμφωνα με την έρευνα παρατηρούμε πάλι μια απόκλιση μεταξύ των 2 δειγμάτων καθώς οι πιο μεγάλοι σε ηλικία είναι ακόμα ενθουσιώδεις με την περίοδο της μεταπολίτευσης με το ποσοστό που δηλώνει ότι η χώρα πήγε προς το καλύτερο (47%) να είναι μεγαλύτερο από το άθροισμα των αρνητικών απαντήσεων. Ωστόσο, στο συνολικό δείγμα το 55% λέει ότι η χώρα χειροτέρεψε ή έμεινε στάσιμη, πράγμα που δείχνει ότι οι νεότεροι παρότι αναγνωρίζουν την πρόοδο που συντελέστηκε δεν είναι ικανοποιημένοι και έχουν την αγωνία και την προσμονή της βελτίωσης των συνθηκών σε κάποιους τομείς της κοινωνίας όπως η οικονομία και η λειτουργία της δημοκρατίας για να είναι πιο θετικοί στην περίοδο της μεταπολίτευσης, μία περίοδο που άρχισε το 1974 και δεν έχει τελειώσει ακόμα.
Πάνος Κωνσταντάτος (πολιτικός επιστήμονας Παντείου Πανεπιστημίου)
Διαβάστε επίσης:
